พืชผักสมุนไพรกับการดูแลสุขภาพ กะเพรา

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Ocimum tenuiflorum L. (O. sactum Linn.): LABIATAE
ชื่อสามัญ : Holy Basil, Sacred Basil
ชื่ออื่น/ชื่อสามัญ : (ภาคกลาง) กะเพราขาว กะเพราแดง กะเพราบ้าน (ภาคเหนือ) กอมก้อ กำกอ กอมก้อดง (ภาคอีสาน) ผักอีตู่ไทย
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ต้น เป็นพืชล้มลุกขนาดเล็ก พุ่มเตี้ยแตกกิ่งก้านสาขามาก ล่าต้นและใบมีขน (ส่วนที อ่อนจะมีขนปกคลุม มากกว่าส่วนที แก่) ใบ ออกตรงกันข้าม ปลายใบแหลม ขอบใบหยัก มีกลิ่นหอมฉุน ดอก ออกเป็นช่อตั้งขึ้นไปเป็นชั้นๆ คล้ายฉัตร คล้ายดอกใบโหระพาหรือแมงลัก กะเพราะมี 2 ชนิด คือ กะเพราขาว ล่าต้นและมีใบสีเขียว กลีบดอกสีขาว และกะเพราแดง ล่าต้นและใบมีสีม่วง กลีบดอก สีชมพูอมม่วง
ส่วนที่ใช้ประโยชน์ : ราก เมล็ด และใบ 
สรรพคุณทางยาและวิธีใช้ : แก้ปวดท้อง ท้องขึ้น แก้ลม ขับลม แก้จุกเสียด แน่นในท้อง : ใช้ใบสดหรือยอดอ่อน 1 ก่ามือ (ประมาณ 25 กรัม) หรือใบแห้ง 4 กรัม ต้มพอเดือดแล้วกรองเอาน้่าดื่ม ขับเสมหะ ขับเหงื่อ : ใช้น้่าที คั้นจากใบสดดื่ม แก้โรคผิวหนัง กลาก เกลื้อน : ใช้น้่าที คั้นจากใบสด ทาบริเวณที เป็น แก้ไข้โรคธาตุพิการ : ใช้รากที แห้งแล้วเป็นยาชง หรือยาต้ม ดื่มวันละ 3 ครั้ง อาการจะทุเลา ฆ่ายุง แมลง และเชื้อจุลินทรีย์: ใช้น้่ามันหอมระเหยจากใบฉีดพ่น
สารเคมีและสารอาหารที่สำคัญ : Apigenin, Ocimol, Phenols, Chavibetol, Linalool, Organic Acid มีวิตามินเอและฟอสฟอรัสค่อนข้างมาก นอกจากนั้นยังมีวิตามินซี เกลือแร่ และวิตามินอื นๆ อีก

อ้างอิงข้อมูลจาก หนังสือผักพื้นบ้านต้านโรค เล่ม 1 จัดท่าโดยกลุ่มสารนิเทศฯ กรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก